تحلیل و بررسی تعلق مکانی ساکنین ایرانی و افغانستانی در شهر مشهد مطالعه موردی: شهرک گلشهر مشهد

چکیده: تحقیق حاضر با هدف تحلیل و بررسی حس تعلق مکانی ساکنین ایرانی و مهاجرین افغانی شهرک گلشهر مشهد، انجام شده است. سالهاست که با وجود تصمیمات دولت ایران برای بازگرداندن مهاجرین افغان به کشورشان، هنوز مهاجرین افغان در حاشیه شهر مشهد زندگی می کنند. با توجه به همین وضعیت بی ثبات اقامتی مهاجرین و همچنین ساکن شدن اغلب مهاجرین در مناطق محروم شهر مشهد، سوالات اصلی این پژوهش، بررسی تعلق مکانی ساکنین مهاجر گلشهر در مقایسه با ساکنین ایرانی و همچنین مقایسه درون گروهی تعلق مکانی نسل اول و نسل دوم مهاجرین افغان است. نمونه تحقیق شامل 380 نفر از ساکنین شهرک گلشهر مشهد می باشد که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و با توجه به جمعیت شهرک گلشهر ـ ناحیه 3 شهرداری منطقه 5 مشهد ـ طبق سرشماری سال 1385، به دست آمده است. آمار دقیقی از تعداد ساکنین مهاجر این شهرک در دست نیست. بعضی از آمارها حاکی از آن است که 44 درصد جمعیت این شهرک مهاجر هستند و بعضی آمارها تا قریب به 55 درصد را ذکر کرده اند. بر همین اساس، حجم نمونه را بین ساکنین ایرانی و مهاجر به صورت مساوی تقسیم کردیم. همچنین با توجه به بعد خانوار در این محدوده، تعداد 74 پرسشنامه به نسل اول مهاجرین و 116 پرسشنامه به نسل دوم مهاجرین اختصاص یافت. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، آنها را وارد نرم افزار spss کرده و با توجه به فرضیات تحقیق، داده ها را تحلیل و بررسی کردیم. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین حس تعلق مکانی ساکنین ایرانی و مهاجرین افغان ساکن در گلشهر تفاوت معناداری نیست. میانگین تعلق مکانی مهاجرین افغان نسبت به ساکنین ایرانی بیشتر است، اما این تفاوت معنی دار نیست. همچنین نشان می دهد که میزان حس تعلق مکانی نسل اول مهاجرین نسبت به نسل دوم مهاجرین که اکثراً متولد ایران هستند، به شکل معنی داری تفاوت دارد و نسل اول نسبت به نسل دوم احساس تعلق مکانی بیشتری نسبت به گلشهر دارند. همچنین بین متغیرهای مستقل سن و مدت زمان سکونت رابطه مستقیم معنادار وجود دارد. همچنین حس تعلق مکانی مردها نسبت به زنان در این شهرک به طور معناداری بیشتر است. بین متغیرهای تحصیلات، نوع مالکیت مسکن، و درآمد و متغیر وابسته تعلق مکانی رابطه معنادری به دست نیامد. کلیدواژه ها: حس تعلق مکانی، مهاجرین افغان، نسل اول، نسل دوم، گلشهر، مشهد